HASANKEYF KALESİ ULU CAMİİ

X: 41,408093 Y: 37,711044 Z: 582,2

İç Kale’de yer alan caminin kim tarafından, ne zaman yaptırıldığı bilinmemektedir. Artuklu Devri camileri ile benzer özellikleri göz önünde tutularak, Artuklu eseri olduğu düşünülmektedir. Kalenin en yüksek noktasında bulunan caminin, Roma Dönemi tapınağı üzerine kurulduğu sanılmaktadır. Moğol istilası sırasında zarar gören yapı, Eyyûbi ve Osmanlı dönemlerinde birkaç kez elden geçmiştir. Minare üzerinde 1325 tarihi, eyvan ve minberde ise 1396 tarihlerini veren kitabeler mevcuttur.

Caminin, geniş bir avlunun güneyinde yer alan harime, kademeli kemerlerle desteklenmiş derin bir eyvandan geçilerek girilmektedir. Enine dikdörtgen planda gelişen yapı, tek sahınlıdır. Eyyûbi ve Osmanlı dönemlerindeki onarımlarda bazı bölüm ve mimari elemanlar eklenen yapının sıva ve süslemeleri de yenilenmiştir. Minare, harime girişi sağlayan eyvanın batısında yer alır. Caminin beden duvarını aşan yükseklikteki kaidesi kare planlıdır. Gövde yukarıya doğru daralan kesik bir koni görünümünde olup kısa bir bölümünden sonrası yıkıktır. Moloz taş malzeme ile inşa edilmiştir.