BOĞAZ KÖY 1 NOLU DEĞİRMEN
X: 41,317238 Y: 37,642170 Z: 1.336
1 nolu değirmen, Batman merkezin kuş uçumu 32km güneydoğusunda, Gercüş ilçe merkezinin 11km kuzeybatısında yer alan Boğaz (Bagase) köyünün 2km doğusundaki kayalık alanda yer almaktadır.
Tamamı neredeyse temel seviyesinde kalan değirmenin vakfiye kaydı veya kitabesi bulunmadığından hangi tarihte yapıldığı bilinmemektedir. Günümüzde sadece su arkı ve su kulesi ayakta kalan yapının plan ve mimari özellikleri anlaşılamamaktadır (Resim 1). Öğütme mekânı tamamen tahrip olan değirmende suyolunun korunan uzunluğu 7.50m, genişliği ise 0.70m ölçülerindedir (Resim 2). Su oluğunun iç kısmı ise sonraki dönemlerde beton harçla sıvanmıştır (Resim 3). Yapı malzemesi olarak moloz taş ve “cas” harcı kullanılan değirmenin, sonraki dönemlerde özgün olmayan malzemeyle onarıldığı anlaşılmaktadır. Değirmende doğal ve beşeri tahribat söz konusudur.